Cyberbezpieczeństwo
Zgodnie z polskim prawem, urzędy i instytucje publiczne mają obowiązek dostarczać obywatelom informacje na temat cyberbezpieczeństwa oraz uczyć, jak się chronić przed zagrożeniami w sieci. Cyberbezpieczeństwo to ochrona danych i systemów komputerowych przed atakami, które mogą naruszyć ich poufność, integralność, dostępność lub autentyczność.
Poniżej wyjaśniamy, czym są najczęstsze zagrożenia i jak się przed nimi zabezpieczać.
Najczęstsze zagrożenia w internecie
-
Złośliwe oprogramowanie (malware)
To programy, które uszkadzają dane lub przejmują kontrolę nad urządzeniem, np. wirusy lub ransomware (programy blokujące dostęp do danych i żądające okupu). -
Phishing
Oszustwo polegające na wyłudzaniu poufnych informacji, np. haseł, poprzez fałszywe e-maile lub strony internetowe. -
Ataki na urządzenia IoT
Hakerzy mogą przejąć kontrolę nad urządzeniami podłączonymi do internetu, takimi jak kamery, inteligentne lodówki czy systemy grzewcze. -
Kradzież danych (Data Breach)
Wykradanie danych osobowych, które mogą być używane do kradzieży tożsamości lub oszustw. -
Publiczne Wi-Fi
Korzystanie z otwartych sieci Wi-Fi bez zabezpieczeń może narażać użytkowników na przechwycenie danych.
Jak się chronić?
1. Aktualizuj oprogramowanie
- Regularnie instaluj aktualizacje systemu operacyjnego, aplikacji i programów antywirusowych. Dzięki temu eliminujesz luki w zabezpieczeniach.
2. Używaj silnych haseł
- Twórz hasła długie i unikalne, składające się z liter, cyfr i znaków specjalnych.
- Nie używaj jednego hasła do wszystkich kont.
3. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe
- Korzystaj z dodatkowego zabezpieczenia, np. kodów SMS lub aplikacji generujących jednorazowe hasła.
4. Rób kopie zapasowe danych
- Regularnie zapisuj ważne dane na oddzielnych nośnikach, np. pendrive’ach lub w chmurze.
5. Sprawdzaj strony internetowe
- Przed podaniem poufnych danych upewnij się, że strona jest bezpieczna (adres zaczyna się od „https” i ma ikonę kłódki).
6. Unikaj podejrzanych wiadomości
- Nie otwieraj załączników ani linków z nieznanych e-maili. Jeśli wiadomość wydaje się podejrzana, skontaktuj się bezpośrednio z nadawcą.
7. Chroń swoje Wi-Fi
- Ustaw silne hasło do sieci Wi-Fi i zmień domyślne hasło administratora routera.
8. Uważaj na publiczne sieci Wi-Fi
- Unikaj logowania się do banków i innych wrażliwych usług przez niezabezpieczone Wi-Fi. Korzystaj z internetu mobilnego lub VPN.
Gdzie szukać pomocy i informacji?
- Baza wiedzy o cyberbezpieczeństwie: https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/cyberbezpieczenstwo
- Poradniki i ostrzeżenia: https://www.cert.pl
- Zgłaszanie incydentów: https://incydent.cert.pl
Jeśli zauważysz podejrzane działania w sieci lub staniesz się ofiarą ataku, zgłoś to odpowiednim służbom lub poinformuj bank, usługodawcę internetowego albo policję. Pamiętaj, że Twoje bezpieczeństwo w sieci zależy także od Ciebie!
