Świadczenia pomocy społecznej są zróżnicowane, niektóre z nich mają charakter obligatoryjny, a inne fakultatywny. Każdy rodzaj świadczenia ma ustawowo określone przesłanki będące podstawą ich przyznania. Wyodrębnić można następujące rodzaje świadczeń: w naturze, w usługach i pieniężne. Udzielane są bezpłatnie, odpłatnie lub za częściową odpłatnością.
Świadczenia pieniężne to:
- zasiłek stały,
- zasiłek okresowy,
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
- zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
- pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
Świadczeniami niepieniężnymi w ramach pomocy społecznej są:
Udzielenie któregoś z powyższych świadczeń wymaga wcześniejszego przeprowadzenia przez pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego, celem ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób czy rodzin. Poniżej krótko opisano świadczenia, z których najczęściej korzystają mieszkańcy naszej gminy.
Zasiłek stały przysługuje:
Całkowita niezdolność do pracy – całkowita niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Niezdolność do pracy z tytułu wieku – osiągnięcie wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 oraz w art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887, 1948, 2036 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 2 i 38)
Zasiłek stały przyznaje się bezterminowo:
- w przypadku niezdolności do pracy z tytułu wieku – w przypadku osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w artykule 24 ustęp 1 oraz artykule 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
- w przypadku, gdy orzeczenie jest wydane na czas nieokreślony.
Zasiłek stały przyznaje się na okres:
- w przypadku gdy orzeczenie ma charakter okresowy.
W przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności postępowanie zawiesza się do dnia dostarczenia orzeczenia jeżeli osoba spełnia pozostałe warunki do otrzymania zasiłku stałego z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy.
Na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38 ustawy o pomocy społecznej.
Jeżeli orzeczenie zostanie dostarczone w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z potwierdzeniem.
Jeżeli orzeczenie zostanie dostarczone po upływie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym dostarczono orzeczenie.
Zasiłek okresowy – świadczenie z pomocy społecznej przysługujące w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Przysługuje osobie lub rodzinie, której dochód jest niższy od ustawowego kryterium dochodowego. Jego wysokość jest ustalana jako różnica pomiędzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej lub rodziny a faktycznym dochodem osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy, o której mowa w zdaniu poprzednim, nie może być również niższa niż 20 zł miesięcznie.
Zasiłek celowy – przyznawany jest w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego drobnych remontów czy napraw w mieszkaniu.
Usługi opiekuńcze
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
O pomoc w formie usług opiekuńczych należy zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Usługi opiekuńcze przyznaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania osoby wymagającej pomocy.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są nieodpłatnie w przypadku, gdy dochód osoby lub rodziny nie przekracza kryterium dochodowego lub jest równy kryterium dochodowemu, określonemu w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej zwanemu dalej kryterium dochodowym. Osoby nie spełniające powyższych warunków ponoszą odpłatność za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w zależności od dochodu zgodnie z UCHWAŁA NR XXXIV/204/18 RADY GMINY KONOPNICA z dnia 10 maja 2018 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania.
Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej
Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej zgodnie z art. 54 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:
- osób w podeszłym wieku;
- osób przewlekle somatycznie chorych;
- osób przewlekle psychicznie chorych;
- dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
- dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
- osób niepełnosprawnych fizycznie;
- osób uzależnionych od alkoholu;
Zgodnie z art. 61 ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004r. obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:
Schronienie
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy udzielenie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.
Zgodnie z art. 48 oraz 48a ustawy, osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeśli jest tego pozbawiona. Udzielenie schronienia może być udzielone przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.
Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, jeżeli jest tego pozbawiona. Udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach i schroniskach dla bezdomnych. Świadczenie to jest przyznawane decyzją administracyjną.
- świadczeniobiorcę,
- podmiot świadczący usługę,
- miejsce i rodzaj świadczonej usługi,
- okres, na który świadczenie zostało przyznane,
- zasady i terminy zwrotu przyznanego świadczenia.
UCHWAŁA NR XXXV/214/18 RADY GMINY KONOPNICA z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych określa zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia. Osoby, których dochód przekracza kryterium dochodowe zobowiązane są do ponoszenia odpłatności zgodnie z zapisami ww. Uchwały.
Gmina Konopnica ma podpisaną umowę ze schroniskiem dla osób bezdomnych kierowanych z terenu Gminy Konopnica.
Posiłek
Pomoc w formie posiłku przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Na podstawie UCHWAŁY NR III/16/18 RADY GMINY KONOPNICA z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków na świadczenia w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 odstępuje się od żądania zwrotu wydatków na świadczenia w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób i rodzin wymienionych w uchwale Nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 ( M. P. z 2018 r., poz. 1007), jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej, dochód osoby w rodzinie lub dochód rodziny nie przekracza 150% kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.
Natomiast na podstawie UCHWAŁY NR III/15/18 RADY GMINY KONOPNICA z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na zakup posiłku i żywności dla osób objętych wieloletnim rządowym programem ” Posiłek w szkole i w domu ” na lata 2019-2023 podwyższa się do 150 % kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej dla celów przyznawania pomocy w postaci świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na zakup posiłku i żywności dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 (M.P. z 2018 r., poz. 1007).